Piwnica, Łaźnie Zamkowe – Schody
Nazwy historyczne:
Łaźnie zamkowe.
Nazwy inne:
Łaźnie Rzymskie
Czas powstania:
1928
Architekci:
Tadeusz Dachowski (?)
Opis:
Najbardziej nowoczesną realizacją w łańcuckim zamku ostatniego ordynata Alfreda Antoniego Potockiego w międzywojniu XX wieku były, powstałe w 1928 roku w części piwnic, tzw. Rzymskie Łaźnie, do których wchodzi się z parterowego, północnego korytarza.
Innym sposobem komunikacji pomiędzy łaźniami a wszystkimi kondygnacjami była winda. Ten rekreacyjny kompleks, jaki tworzą wyłożone porcelanowymi płytkami lub boazerią i ozdobione dekoracją malarską sklepione komnaty, przeznaczony był do szeroko pojętej odnowy fizycznej: ćwiczeń, masażu i hydroterapii. Zainstalowano w nich cały system nowoczesnych wanien i urządzeń balneologicznych i gimnastycznych. Łaźnie urządzone były bardzo wykwintnie: schodzi się do nich szerokimi, paradnymi schodami. Poczekalnia i bar z dekoracją malarską ścian i sklepienia, z ciężkimi kotarami pomiędzy pomieszczeniami, oświetlają dyskretnie kinkiety. Stoją tam skórzane klubowe fotele i kanapy, a w barze wysoki pulpit i stołki. Ordynat zapraszał do łaźni swoich gości– bywanie w nich stało się jedną z łańcuckich atrakcji.
Do Łaźni Zamkowych prowadzą drewniane, jednobiegowe z osiemnastoma stopniami schody z metalowymi prętami. Klatka schodowa sklepiona z cokołową drewnianą, płycinową boazerią z prostymi poręczami ma ściany i sklepienie z dekoracją malarską – na ścianach pseudo kartusze w miejscu montowania czterech kinkietów pomiędzy którymi stylizowana wić roślinna na końcu ze stylizowanymi trytonami. Na ścianie czołowej iluzjonistyczna dekoracja przedstawiająca fontannę z morzem w tle i fruwającymi ptakami ujęta w malarską ramę z motywami fantastycznych stworów morskich, rocailli i trzciny.
Bibliografia:
Cholewianka-Kruszyńska Aldona, Łańcut. Dzieje rezydencji Potockich. Bosz , 2009r, s. 125-126.
Paterak Marta, Łaźnie i elektroterapia w zamku w Łańcucie, Biuletyn GBL, Nr 349, 1994, s.83.
Piotrowski Józef, Zamek w Łańcucie zwięzły opis dziejów i zbiorów, Lwów 1933, s. 45.
Silber J.S, /Inwentarz fideikomisowy/, 1932, maszynopis, Archiwum MZŁ, R/55, k.96.
Opracowanie:
Aldona Cholewianka-Kruszyńska
The Basement. The Castle’s Bathhouse. The Staircase
Historical names: Łaźnie zamkowe.
Other names: The Roman Bathhouse
Time of construction: 1928
Architects: Tadeusz Dachowski (?)
Description:
The most modern undertaking in the Łańcut castle of the last ordinate of Alfred Antoni Potocki in the 20th-century interwar period was the construction of the so-called Roman Baths in 1928 in part of the basement. They were accessed from the northern, single-story corridor. Another way of communication between the baths and all floors was through the elevator. This recreational complex, consisting of vaulted chambers lined with porcelain tiles or wainscot and embellished with painted decorations, was intended for broadly understood physical renewal: exercise, massage, and hydrotherapy. They have a whole system of modern bathtubs and balneological and gymnastic equipment. The baths were decorated exquisitely: they are accessed by wide, sumptuous stairs. The waiting room and the bar with painted decorations on the walls and ceilings, with heavy curtains between the rooms, are discreetly illuminated by wall lamps. There are leather club armchairs and sofas, and the bar has a tall counter and stools. The ordinate invited his guests to the baths – being there became one of the attractions in Łańcut.
Wooden, single-flight stairs with eighteen steps and metal rods lead to the Castle’s Bathhouse. The staircase is vaulted with wooden plinth panelling with simple handrails. It has walls and a vault with painted decorations – on the walls, there are pseudo-cartouches where four wall lamps are mounted; between them, there is a stylised floral flagellum at the end with stylised Tritons. There is an illusionist decoration on the front wall depicting a fountain with the sea in the background and flying birds enclosed in a painted frame with motifs of fantastic sea creatures, rocaille and reeds.
Cholewianka-Kruszyńska Aldona, Łańcut. Dzieje rezydencji Potockich, Bosz, 2009, pp. 125-126
Paterak Marta, Łaźnie i elektroterapia w zamku w Łańcucie, Biuletyn GBL, No. 349, 1994, p. 83
Piotrowski Józef, Zamek w Łańcucie: zwięzły opis dziejów i zbiorów, Lviv 1933, p. 45
Silber J.S, /Inwentarz fideikomisowy/, 1932, typescript, MZŁ Archive, R/55, k.96
Aldona Cholewianka-Kruszyńska
