Piwnica, Łaźnie Zamkowe – Parnia
Nazwy historyczne:
Parnia
Czas powstania:
1928
Architekci:
Tadeusz Dachowski(?).
Opis:
Najbardziej nowoczesną realizacją w łańcuckim zamku ostatniego ordynata Alfreda Antoniego Potockiego w międzywojniu XX wieku były, powstałe w 1928 roku w części piwnic, tzw. Rzymskie Łaźnie, do których wchodzi się z parterowego, północnego korytarza. Innym sposobem komunikacji pomiędzy łaźniami a wszystkimi kondygnacjami była winda. Ten rekreacyjny kompleks, jaki tworzą wyłożone porcelanowymi płytkami lub boazerią i ozdobione dekoracją malarską sklepione komnaty, przeznaczony był do szeroko pojętej odnowy fizycznej: ćwiczeń, masażu i hydroterapii. Zainstalowano w nich cały system nowoczesnych wanien i urządzeń balneologicznych i gimnastycznych. Łaźnie urządzone były bardzo wykwintnie: schodzi się do nich szerokimi, paradnymi schodami. Poczekalnia i bar z dekoracją malarską ścian i sklepienia, z ciężkimi kotarami pomiędzy pomieszczeniami, oświetlają dyskretnie kinkiety. Stoją tam skórzane klubowe fotele i kanapy, a w barze wysoki pulpit i stołki. Ordynat zapraszał do łaźni swoich gości– bywanie w nich stało się jedną z łańcuckich atrakcji.
Parnia jest jedną z dwóch dodatkowych mniejszych łaźni, do których wchodzi się przez umieszczone w ścianie południowej – dwoje metalowych drzwi . Do” parni” czyli łaźni parowej w typie tureckiej prowadzą drzwi po prawej, bezpośrednio za drzwiami do toalety. Parnia jest wysokim wnętrzem na planie prostokąta z odcinkowym sklepieniem kolebkowym w całości wyłożonym dużymi prostokątnymi ceramicznymi płytkami – cokół płytkami w kolorze czekoladowym, ściany miodowymi a sklepienie białym. Posadzka ułożona jest z małych kwadratowych płytek – czekoladowych, kremowych, białych, i czarnych we wzór prostokąta ujętych bordiurą z kwadratów. Przy ścianie południowej wybudowane są dwie schodkowe półki-leżanki – szeroka niższa i nad nią węższa obudowane dużymi prostokątnymi płytkami w kolorze czekoladowym wspartym na podporach obłożonych miodowymi płatkami. W ścianie południowej znajduje się okrągły mały otwór dostarczający parę w ścianach bocznych i cztery otwory wentylacyjne ujęte metalowym pierścieniem wewnątrz z regulatorem przepływu powietrza o budowie przysłony w aparacie fotograficznym. Pomiędzy płytkami najprawdopodobniej otwarte dwa przewody – od znajdującego się tutaj niegdyś kaloryfera. Pośrodku posadzki kratka ściekowa. Wszystkie metalowe elementy w kolorze złotym.
Bibliografia:
Cholewianka-Kruszyńska Aldona, Łańcut. Dzieje rezydencji Potockich. Bosz , 2009r, s. 125-126.
Paterak Marta, Łaźnie i elektroterapia w zamku w Łańcucie, Biuletyn GBL,Nr 349, 1994, s.86, 88.
Piotrowski Józef, Zamek w Łańcucie zwięzły opis dziejów i zbiorów, Lwów 1933, s. 45.
Silber J.S, /Inwentarz fideikomisowy/, 1932, maszynopis, Archiwum MZŁ, R/55, k.96.
The Basement. The Castle’s Bathhouse. The Steam room
Historical names: The Steam room
Other names:
Time of construction: 1928
Architects: Tadeusz Dachowski(?).
Artists:
Description:
The most modern undertaking in the Łańcut castle of the last ordinate of Alfred Antoni Potocki in the 20th-century interwar period was the construction of the so-called Roman Baths in 1928 in part of the basement. They were accessed from the northern, single-story corridor. Another way of communication between the baths and all floors was through the elevator. This recreational complex, consisting of vaulted chambers lined with porcelain tiles or wainscot and embellished with painted decorations, was intended for broadly understood physical renewal: exercise, massage, and hydrotherapy. They have a whole system of modern bathtubs and balneological and gymnastic equipment. The baths were decorated exquisitely: they are accessed by wide, sumptuous stairs. The waiting room and the bar with painted decorations on the walls and ceilings, with heavy curtains between the rooms, are discreetly illuminated by wall lamps. There are leather club armchairs and sofas, and the bar has a tall counter and stools. The ordinate invited his guests to the baths – being there became one of the attractions in Łańcut.
The steam room is one of two additional smaller baths entered through two metal doors located in the southern wall. The door on the right leads to the „steam room” or Turkish steam bath, directly behind the door to the toilet. The steam room has a tall interior on a rectangular plan with a segmented barrel vault lined with large rectangular ceramic tiles – chocolate-coloured plinth, honey walls and a white vault. The floor is made of small square tiles – chocolate, cream, white, and black in a rectangular pattern framed by a square border. There are two stepped shelves-couches at the southern wall – a broad lower one and a narrower one above it, covered with large rectangular chocolate-coloured tiles supported by pillars covered with honey petals. In the south wall, there is a small round hole for supplying steam in the sidewalls and four vents framed by a metal ring inside with an airflow regulator designed as a camera aperture. There are probably two open ducts between the tiles – for the radiator that used to be here. A drain grate is in the centre of the floor. All metal elements are in gold.
Cholewianka-Kruszyńska Aldona, Łańcut. Dzieje rezydencji Potockich, Bosz, 2009, pp. 125-126
Paterak Marta, Łaźnie i elektroterapia w zamku w Łańcucie, Biuletyn GBL, No. 349, 1994, pp. 86, 88
Piotrowski Józef, Zamek w Łańcucie: zwięzły opis dziejów i zbiorów, Lviv 1933, p. 45
Silber J.S, /Inwentarz fideikomisowy/, 1932, typescript, MZŁ Archive, R/55, k.96
