System Informacji Przestrzennej Zamek w Łańcucie

Piwnica, Łaźnie Zamkowe – Gabinet Gimnastyczny

Nazwy historyczne:

Gabinet Gimnastyczny

Czas powstania:

1928

Architekci:

Tadeusz Dachowski(?)

Opis:

Najbardziej nowoczesną realizacją w łańcuckim zamku ostatniego ordynata Alfreda Antoniego Potockiego w międzywojniu XX wieku były, powstałe w 1928 roku w części piwnic, tzw. Rzyskie Łaźnie, do których wchodzi się z parterowego, północnego korytarza. Innym sposobem komunikacji pomiędzy łaźniami a wszystkimi kondygnacjami zamku była winda. Ten rekreacyjny kompleks, jaki tworzą wyłożone porcelanowymi płytkami lub boazerią i ozdobione dekoracją malarską sklepione komnaty, przeznaczony był do szeroko pojętej odnowy fizycznej: ćwiczeń, masażu i hydro i elektroterapii. Zainstalowano w nich cały system nowoczesnych wanien i urządzeń balneologicznych i gimnastycznych. Łaźnie urządzone były bardzo wykwintnie: schodzi się do nich szerokimi, paradnymi schodami. Poczekalnia i bar z dekoracją malarską ścian i sklepienia, z ciężkimi kotarami pomiędzy pomieszczeniami, oświetlają dyskretnie kinkiety. Stoją tam skórzane klubowe fotele i kanapy, a w barze wysoki pulpit i stołki. Ordynat zapraszał do łaźni swoich gości– bywanie w nich stało się jedną z łańcuckich atrakcji.

Gabinet Gimnastyczny jest wnętrzem na planie prostokąta zbliżonego do kwadratu ze sklepieniem kolebkowym, z wysoką, drewnianą płycinową boazerią oraz trzema jednym drenianym nadprożem w ścianie południowej (ujmującymi otwór prowadzący do właściwej łaźni) w zwieńczeniu ze pseudo rozetą pośrodku z Pilawą. Przy ścianie zachodniej wysoka dwuskrzydłowa ścienna szafa z dwojgiem drzwi w zwieńczeniu ze pseudo rozetą pośrodku z Pilawą. Na przeciwległej ścianie konsola z trzema szufladami, ponad którą lustro w kształcie postawionego prostokąta w zwieńczeniu z pseudorozetą pośrodku z Pilawą. Sklepienie i dwie czołowe ściany mają bogata, barwną dekorację malarską złożoną przede wszystkim z elementów neomanierystycznych oraz w górnym pasie sklepienia neoklasycystycznych z ornamentem wachlarzowym, dodatkowo z fantastycznymi morskimi stworami. Podłoga drewniana. Stałym wyposażeniem jest urządzenie do „kąpieli elektrycznej” w formie wolnostojącej sześciokątnej, przeszklonej „beczki” oraz dwa tapczany tapicerowane na stylizowanych drewnianych nogach.

Bibliografia:

Cholewianka-Kruszyńska Aldona, Łańcut. Dzieje rezydencji Potockich. Bosz , 2009r, s. 125-126.

Paterak Marta, Łaźnie i elektroterapia w zamku w Łańcucie, Biuletyn GBL, Nr 349, 1994, s.83.

Piotrowski Józef, Zamek w Łańcucie zwięzły opis dziejów i zbiorów, Lwów 1933, s. 45.

Silber J.S, /Inwentarz fideikomisowy/, 1932, maszynopis, Archiwum MZŁ, R/55, k.96.

Opracowanie:

Aldona Cholewianka-Kruszyńska

The Basement. The Castle’s Bathhouse. The Exercise Room

Historical names: The Exercise Room

Other names:

Time of construction: 1928

Architects: Tadeusz Dachowski(?)

Artists:

Description:

The most modern undertaking in the Łańcut castle of the last ordinate of Alfred Antoni Potocki in the 20th-century interwar period was the construction of the so-called Roman Baths in 1928 in part of the basement. They were accessed from the northern, single-story corridor. Another way of communication between the baths and all floors was through the elevator. This recreational complex, consisting of vaulted chambers lined with porcelain tiles or wainscot and embellished with painted decorations, was intended for broadly understood physical renewal: exercise, massage, hydro- and electrotherapy. They have a whole system of modern bathtubs and balneological and gymnastic equipment. The baths were decorated exquisitely: they are accessed by wide, sumptuous stairs. The waiting room and the bar with painted decorations on the walls and ceilings, with heavy curtains between the rooms, are discreetly illuminated by wall lamps. There are leather club armchairs and sofas, and the bar has a tall counter and stools. The ordinate invited his guests to the baths – being there became one of the attractions in Łańcut.

The Exercise Room is an interior on a rectangular plan with a barrel vault, with a high, wooden panelling and three wooden lintels in the southern wall (with an opening leading to the bathhouse) with a Pilawa in the middle of a pseudo rosette in the cornice. At the western wall, a high, two-winged wall wardrobe with two doors with a Pilawa in the middle of a pseudo rosette in the cornice. On the opposite wall, there is a console with three drawers; above it – a rectangular mirror with a Pilawa in the middle of a pseudo rosette in the cornice. The vault and the two front walls have a rich, colourful painting decoration consisting mainly of neo-Mannerist elements and in the upper strip of the neoclassical vault with a fan ornament and fantastic sea creatures. A wooden floor. The permanent equipment is a device for an „electric bath” in the form of a free-standing hexagonal glass „barrel” and two upholstered sofas on stylised wooden legs.

Cholewianka-Kruszyńska Aldona, Łańcut. Dzieje rezydencji Potockich, Bosz, 2009, pp. 125-126

Paterak Marta, Łaźnie i elektroterapia w zamku w Łańcucie, Biuletyn GBL, No. 349, 1994, p. 83

Piotrowski Józef, Zamek w Łańcucie: zwięzły opis dziejów i zbiorów, Lviv 1933, p. 45

Silber J.S, /Inwentarz fideikomisowy/, 1932, typescript, MZŁ Archive, R/55, k.96

Aldona Cholewianka-Kruszyńska

wwwmuzeach
Skip to content