Korytarz Zachodni – Muzeum Zamek w Łańcucie

Korytarz Zachodni II piętro

Nazwy historyczne:

„Kurytarz”

Nazwy inne:

Korytarz

Czas powstania:

konstrukcja ścian – 1629-1641 r.; wystrój, kominek marmurowy – 1927-29; tkaniny – początek XX w.

Architekci:

Tadeusz Stryjeński i Tadeusz Dachowski 1927-29

Artyści:

drzwi – firma „Lamus” ze Lwowa

Opis:

Korytarz zachodni, jak wskazuje nazwa. umiejscowiony jest w skrzydle zachodnim II piętra zamku. Korytarz posiada kształt wydłużonego prostokąta. W ścianie wschodniej znajdują się drzwi wejściowe z Klatki paradnej, dwuskrzydłowe, dębowe, półkoliście zamknięte, przeszklone. Drzwi umieszczone są w półkolistej arkadzie. Górą dekorowane są gotyzującym fryzem arkadkowym, złożonym z dwóch rzędów ostrołukowych arkadek nawzajem się przeplatających. W tej samej ścianie są jeszcze dwie arkady – środkowa dekorowaną sztukatorską listwą z astragalem i liśćmi akantu, mieści w sobie niszę z przeszkloną gablotą, mieszczącą wyroby ze srebra, gablota dekorowana u dołu płycinami z wicią roślinną i stylizowanymi m akantu. Trzecia arkada dekorowana podobnie jak dwie poprzednie prowadzi na korytarz północny II piętra. W ścianie południowej korytarza drewniane politurowane dwuskrzydłowe drzwi, które prowadzą po Przedpokoju 44, pomieszczeń socjalnych i amfilady pokoi mieszkalnych. W ścianie północnej jednoskrzydłowe drewniane drzwi, które poprzez niewielki korytarzyk łączą korytarz zachodni z pokojem rokokowym. W ścianie zachodniej ryzalit, w którym znajduje się kominek z różowego i białego marmuru, nad kominkiem umieszczono lustro w złotej ramie z dekoracją rokokową, Palenisko kominka ozdobione jest pilastrami o jońskich kapitelach i zamknięte gzymsem z ornamentem ząbkowanym. Ściany korytarza w formie panneau z ramowymi podziałami wypełnione zieloną tkaniną, zwieńczone są gzymsem z dekoracją palmetową i liśćmi akantu. Każde z panneau ujęte jest profilowanymi złoconymi listwami. Sufit podzielony na trzy pola obramione ramami z ornamentem perełkowym i astragalem , pola te są rozdzielone wąskimi pasami (płycinami) z dekoracją z kwiatonów w kołach i liści lauru. Pośrodku sztukatorska rozeta z liści akantu i przecinających się okręgów z ornamentu perełkowego, po bokach mniejsze rozety, w których zamontowano elektryczne lampy. Wspomniane panneau wypełnia zielony adamaszek ze wzorem roślinnym w układzie sieciowym – główną oś wzoru stanowi stylizowany kwiat piwonii otoczony drobnymi liśćmi i esowato wygiętymi liśćmi akantu, kwiatami, pączkami, listkami. Ten typ wzoru tkaniny pochodzi z XVII w adamaszków, zwanych „a mandorla florita”, w których występował stylizowany owoc granatu i kwiat róży. W XIX w, który zasłynął z powrotów do dawnych stylów również w tkaninie zaczęto powracać do dawnych wzorów. Adamaszek to tkanina dwustronna, najczęściej jedwabna, jednobarwna z matowym wzorem na błyszczącym tle. Nazwa pochodzi od miasta Damaszek w Syrii. Na podstawie inwentarzy z lat 1854-55 i 1862 można stwierdzić, że korytarze poszczególnych skrzydeł drugiego piętra były przedzielone politurowanymi drzwiami umieszczonymi w arkadach „u góry w formie gotyckiej”. Korytarz zachodni był malowany i posiadał drewnianą pokostowaną podłogę, stał w nim piec z lanego żelaza oraz szafa z czterema szufladami, stół, dwa krzesła i dwie kanapy. Na ścianach były rozwieszone obrazy i lustro w złotej ramie. Obecny swój wystrój korytarz zawdzięcza przebudowie według projektów T, Stryjeńskiego i T. Dachowskiego w latach 1927 – 1929. Prace były wykonywane przez firmy warszawskie i lwowskie, a drzwi na wszystkich korytarzach wykonała firma Lamus z Lwowa. To wtedy urządzono w niszy oświetloną od wewnątrz witrynę na porcelanę i srebro, a naprzeciw kominek. Po przeprowadzeniu centralnego ogrzewania w 1959 r. na II piętrze prowadzono prace konserwatorskie, ale brak dokumentów z tego czasu i nie wiadomo czy te prace dotyczyły korytarza. W 1970 roku miały miejsce prace konserwatorskie prowadzone przez Józefa Hajdasz z Rzeszowa wraz z zespołem (duże spękania sufitu). Pomalowano wówczas ściany i sufit farbą dobraną do zastanych dekoracji.

Bibliografia:

Kossakowska – Szanajca Zofia, Majewska – Maszkowska Bożena, Zamek w Łańcucie, Warszawa 1964.

Omilanowska Małgorzata, Jakub Sito, Łańcut i okolice, [w]: Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1994.

Piotrowski Józef, Zamek w Łańcucie, Lwów 1933.

Potocka Elżbieta, , Łańcut – wspomnienia od roku 1885 do roku 1915, [Pamiętnik, maszynopis w zbiorach Muzeum-Zamek w Łańcucie].

Kompleksowa Konserwacja wystroju wnętrz, Dokumentacja opisowa, 2014 – 2016, AC Konserwacja Zabytków.

Opracowanie:

Przemysław Kucia

Western Corridor, 2nd floor

Historical names: „Kurytarz”

Other names: Corridor

Time of origin: wall construction – 1629-1641; decor, marble fireplace – 1927-29; fabrics – early 20th century

Architects: Tadeusz Stryjeński and Tadeusz Dachowski 1927-29

Artists: door – the company „Lamus” from Lviv

Description:

The Western corridor, as the name suggests, is located in the western wing of the second floor of the castle. The corridor has the shape of an elongated rectangle. In the eastern wall there is a two-leaf, oak, semi-circular, glazed entrance door from the Grand Staircase. The door is placed in a semicircular arcade. The top is decorated with a Gothic arcade frieze, composed of two rows of ogival, intertwining small arcades. There are two more arcades in the same wall – the middle one is decorated with a stucco strip with an astragal and acanthus leaves. It houses a niche with a glass display case containing silverware; the display case is decorated at the bottom with panels covered with vegetal twigs and stylized acanthus leaves. The third arcade, decorated similarly to the previous two, leads to the northern corridor on the second floor. In the southern wall of the corridor, there are polished, wooden double-leaf doors that lead to Vestibule 44, social rooms and a suite of living rooms. In the northern wall there is a single-leaf wooden door which connects the western corridor with the Rococo room through a small corridor. In the western wall, there is an avant-corps in which there is a fireplace made of pink and white marble; above the fireplace there is a mirror in a golden frame with a Rococo decoration. The fireplace hearth is decorated with pilasters with Ionic capitals and has a cornice with a serrated ornament in the upper part. The walls of the corridor in the form of panels with frame divisions are filled with green fabric and have a cornice with a palmette decoration and acanthus leaves at the top. Every panel has a frame made of profiled gilded strips. The ceiling is divided into three fields framed with a pearl ornament and an astragal. These fields are separated by narrow stripes (panels) with a decoration made of finials and laurel leaves. In the center there is a stucco rosette made of acanthus leaves and intersecting circles made of a pearl ornament; on the sides there are smaller rosettes with electric lamps mounted in them. The aforementioned panels are filled with a green damask with a floral pattern in a network arrangement – the main axis of the pattern is a stylized peony flower surrounded by small leaves and s-shaped acanthus leaves, flowers, buds and leaves. This type of fabric pattern dates back to the 17th century damasks, known as „a mandorla florita”, which presented a stylized pomegranate and rose flower. In the nineteenth century when it was popular to return to the old styles, also the fabrics were decorated with old patterns. Damask is a double-sided fabric, usually made silk, solid-coloured with a matte pattern on a shiny background. The name comes from the city of Damascus in Syria. Based on the registries from 1854-55 and 1862, it can be concluded that the corridors in the individual wings of the second floor were separated by polished doors placed in arcades with “a Gothic form at the top”. The west corridor was painted and had a varnished wooden floor. In the corridor there stood a cast iron stove and a wardrobe with four drawers, a table, two chairs and two sofas. On the walls where were paintings and a mirror in a golden frame. The corridor owes its present design to the reconstruction works according to the designs of T. Stryjeński and T. Dachowski in the years 1927-1929. The works were carried out by companies from Warsaw and Lviv, and the doors in all corridors were made by the Lamus company from Lviv. It was then that there was arranged a porcelain and silver display case in a niche, illuminated from the inside, and a fireplace on the opposite side. After the installation of central heating in1959, restoration works were carried out on the 2nd floor, but there are no documents from that time and it is not known whether these works included the corridor. In 1970, there were carried out restoration works by Józef Hajdasz and his team from Rzeszów (large cracks in the ceiling). At that time, the walls and ceiling were painted with a paint matching the existing decorations.

Podstawowa bibliografia:

Kossakowska – Szanajca Zofia, Majewska – Maszkowska Bożena, Zamek w Łańcucie, Warszawa 1964.
Omilanowska Małgorzata, Jakub Sito, Łańcut i okolice, [w]: Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1994.
Piotrowski Józef, Zamek w Łańcucie, Lwów 1933.
Potocka Elżbieta, Łańcut – wspomnienia od roku 1885 do roku 1915, [Pamiętnik, maszynopis w zbiorach Muzeum-Zamek w Łańcucie].
Kompleksowa Konserwacja wystroju wnętrz, Dokumentacja opisowa, 2014 – 2016, AC Konserwacja Zabytków.

Compilation: Przemysław Kucia