Pokój Wstępny, Bilardowy

Start
>
Zamek
>
Rzuty Kondygnacji – Zamek
>
Zamek I Piętro
>
Pokój Wstępny, Bilardowy

Pokój Wstępny [Salon Bilardowy]

Nazwy historyczne:

Seconde Anti-Chambre (ok. 1780 r.); Pokóy N 2 (1802 r.); Pokój Bilardowy (XIX w.); Pokój Wstępny (1933 r.).

Nazwy inne:

Salon Bilardowy, Pokój Obrazowy.

Czas powstania:

lata 1629-1642 (?); XVIII/XIX w. oraz lata 90 XIX w. – zmiana wystroju.

Architekci:

Amand Luis Bauqué, Albert Pio (lata 90 XIX w.).

Artyści:

Karol Chodziński i Jan Ciążyński – posadzka (lata 30 XIX w.).

Opis:

Pokój Bilardowy (Salon Bilardowy, Pokój Obrazowy) znajduje się na I piętrze zachodniego skrzydła zamku, między Jadalnią Dębową (Jadalnia nad Bramą) i Salonem Narożnym (Salonem Rogowym).

W ostatniej ćwierci XVIII w. pomieszczenie spełniało rolę drugiego przedpokoju „Seconde Anti-Chambre” położonego w ciągu amfilady reprezentacyjnych wnętrz na osi północ-południe (zachowanej do dziś). Posiadało ono dwa okna w ścianie zachodniej i dwoje drzwi; południowe do „Grande Anti – Chambre” i północne do „Chambre a Manger”. Ogrzewane było kominkiem lub piecem ustawionym w południowo – wschodnim narożu.

Na początku XIX w. ściany pokoju były obite „draperią perłowo malowaną, płócienną z listkami”. Z lat 30 XIX w. pochodzi istniejąca do dziś posadzka projektu Karola Chodzińskiego, wykonana z dębu, mahoniu i jaworu przez stolarza Jana Ciążyńskiego. Zachowane na posadzce w obrębie ościeży drzwiowych i okiennych motywy kijów i kul bilardowych (także lir i akantu) świadczą o przeznaczeniu pomieszczenia. Dolna część ścian i wnęki okienne wyłożono boazerią. Pomieszczenie ogrzewano piecem okrągłym.

W 1885 r. Elżbieta z Radziwiłłów Potocka zapamiętała wnętrze jako Pokój Bilardowy „z bilardem po środku”.

W latach 90 XIX w., w czasach Romana i Elżbiety Potockich, nastąpiła zmiana wystroju wnętrza, projektowana przez Amanda Luisa Bauqué i Alberta Pio. W ścianie wschodniej przebito trzecie drzwi do korytarza zachodniego. Zamierzona zmiana komunikacji spowodowała zmianę funkcji pomieszczenia na Pokój Wstępny, przez który wchodziło się do reprezentacyjnych wnętrz zamku. Płaski strop pokryto sztukaterią i obramowano fasetą. Ściany obudowano klasycyzującą, szaro malowaną płycinową boazerią, wzbogaconą w supraportach nad drzwiami dekoracją snycerską z instrumentów muzycznych, atrybutów sztuk plastycznych i wojennych panopliów. Górne płyciny boazerii wypełniono czerwonym adamaszkiem. W ściętym narożu południowo – wschodnim ustawiono kominek z ciemnoczerwonego marmuru, nad nim lustro zwieńczone neoregencyjną dekoracją, uzupełnioną w latach 1927-1930. W miejsce stołu bilardowego wstawiono owalny stół na jednej nodze. Na stropie podwieszono żyrandol kryształowy.

Już w XIX w. zgromadzono w pokoju pokaźny zbiór malarstwa. Takiż charakter zachował on w okresie międzywojennym i po drugiej wojnie światowej, dlatego nazywano go wymiennie Pokojem Obrazowym, Pokojem lub Salonem Bilardowym.

Bibliografia:

Kossakowska – Szanajca Zofia, Majewska – Maszkowska Bożena, Zamek w Łańcucie, Warszawa 1964.

Omilanowska Małgorzata, Jakub Sito, Łańcut i okolice, [w]: Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1994.

Potocka Elżbieta, Łańcut – wspomnienia od roku 1885 do roku 1915, [Pamiętnik, maszynopis w zbiorach Muzeum-Zamek w Łańcucie].

Piotrowski Józef, Zamek w Łańcucie, Lwów 1933.

Opracowanie:

Teresa Bagińska-Żurawska https://orcid.org/0000-0002-9243-3967

Faustyna Bożętka

The Introductory Room/The Antechamber [The Billiard Lounge]

Historical Names: Seconde Anti-Chambre (ca. 1780); Pokóy N 2/Room No. 2 (1802); Billiard Room (19th century); Introductory Room (1933)

Other names: Billiard Lounge, Painting Room

Time of construction: 1629-1642 (?); 18th/19th c. and 1890s – change of decor

Architects: Amand Louis Bauqué, Albert Pio (1890s)

Artists: Karol Chodziński and Jan Ciążyński – floor (1830s)

Description:

The Billiard Room (Billiard Lounge, Painting Room) is located on the first floor of the west wing of the castle, between the Oak Dining Room (Dining Room over the Gate) and the Corner Room (Corner Salon).

In the last quarter of the 18th century, the room was used as the second vestibule (Seconde Anti-Chambre) located within the enfilade of representative interiors on the north-south axis (preserved to this day). It had two windows in the west wall and two doors; south to Grande Anti-Chambre and north to Chambre à Manger. It was heated by a fireplace or stove set in the south-eastern corner.
At the beginning of the 19th century, the room walls were covered with “pearl-painted linen drapery with leaves”. The flooring designed by Karol Chodziński, made of oak, mahogany and sycamore by a carpenter, Jan Ciążyński, comes from the 1830s. The motifs of cues and billiard balls (also lyre and acanthus) on the floor in the door and window jambs area attest to the room’s purpose. The lower part of the walls and the window niches are panelled. The room was heated by a round stove.

In 1885, Elżbieta Potocka née Radziwiłł remembered the interior as a Billiard Room “with a billiard table in the middle”.

In the 1890s, in the times of Roman and Elżbieta Potocki, Amand Luis Bauqué and Albert Pio designed the new interior. The third door to the western corridor was added through the eastern wall. The intended change of passage resulted in the shift in the room’s function into the Introductory Room, through which one entered the representative interiors of the castle. The flat ceiling is covered with stucco and framed with a facet. The walls are enclosed with classicising, grey-painted panelling, enriched in the supports above the door with carved decorations made of musical instruments, attributes of plastic arts and war panoplies. The upper panels of the panelling are filled with red damask. In the cut south-east corner, there is a fireplace made of dark red marble. Above it is a mirror topped with a neo-regency decoration, complimented in 1927-1930. In lieu of the billiard table, an oval one leg table has been placed. A crystal chandelier was hung on the ceiling.

As early as the 19th century, an extensive collection of paintings had been amassed in the room. It retained this character through the interwar and the post-Second World War periods; therefore, it has been called the Painting Room, the Billiard Room or the Billiard Lounge interchangeably.

Basic bibliography:

Kossakowska-Szanajca Zofia, Majewska-Maszkowska Bożenna, Zamek w Łańcucie, Warsaw 1964
Omilanowska Małgorzata, Jakub Sito, Łańcut i okolice [in:] Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, Institute of Art of the Polish Academy of Sciences, Warsaw 1994
Potocka Elżbieta, Łańcut – memoirs from 1885 to 1915 [Diary, typescript in the collection of the Castle Museum in Łańcut]
Piotrowski Józef, Zamek w Łańcucie, Lviv 1933

Elaboration: