System Informacji Przestrzennej Zamek w Łańcucie

Biblioteka klatka schodowa

Nazwy historyczne:

brak

Nazwy inne:

klatka schodowa przy Bibliotece

Czas powstania:

ok. 1903 r. podczas przebudowy oficyny bibliotecznej

Architekci:

Amand Luis Bauqué, Albert Pio.

Artyści:

n.n.

Opis:

Do biblioteki od północy przylega klatka schodowa z osobnym wyjściem na zewnątrz przez drzwi w ścianie zachodniej. Dostawiono ją do pochodzącej z lat 90 XVIII w. oficyny bibliotecznej przy okazji jej przebudowy w 1903 r., projektowanej przez Amanda Luisa Bauqué i Alberta Pio. Na podwyższonym parterze urządzono nowy apartament dla Alfreda i Jerzego, kilkunastoletnich synów Romana i Elżbiety Potockich: „W roku 1903 […] podwyższyło się dach nad biblioteką, a na parterze w dużej pustej Sali […] zrobiliśmy mieszkanie dla synów i ich guwernera.”

Schody stanowiły i nadal stanowią niezależną komunikację dla biblioteki i dawnego apartamentu młodych Potockich. Założone na planie prostokąta pomieszczenie jest nieco niższe i nieznacznie węższe w stosunku do starszego budynku oficyny. Ściany wnętrza pomalowano w imitację stylizowanego kamiennego boniowania ze zwornikami nad drzwiami. Jednobiegowe drewniane schody z tralkową balustradą, z pustą przestrzenią w środku zwaną „duszą”, w czterech biegach pną się od drzwi wejściowych na podwyższony parter i kontynuują bieg na piętro do Sali Bibliotecznej.

Od północy dobudówkę klatki schodowej zamyka ślepa zewnętrzna ściana, o której Elżbieta Potocka pisała: „Był projekt dobudowania tam kaplicy na wzór kościoła św. Stanisława na Via Quatro Fon naprzeciwko Kwirynału w Rzymie, któryby zakończyła to skrzydło, ale do wykonania tego projektu już nie przyszło i dlatego zostało do dziś dnia ostre zakończenie tej ostatniej ściany.”

Elżbieta z Radziwiłłów miała na myśli wybudowany na Kwirynale przy Via del Quirinale (niedaleko skrzyżowania z Via delle Quattro Fontane) kościół San Andrea (projektu Giovanni Berniniego) z kaplicą św. Stanisława Kostki, który zmarł w położonym niedaleko nowicjacie jezuickim. Nie należy tej świątyni mylić z rzymskim kościołem św. Stanisława Biskupa i Męczennika, znajdującym się po zachodniej stronie Piazza Venezia przy Via delle Botteghe Oscure.

Bibliografia:

Kossakowska – Szanajca Zofia, Majewska – Maszkowska Bożena, Zamek w Łańcucie, Warszawa 1964.

Omilanowska Małgorzata, Jakub Sito, Łańcut i okolice, [w]: Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1994.

Potocka Elżbieta, Łańcut – wspomnienia od roku 1885 do roku 1915, [Pamiętnik, maszynopis w zbiorach Muzeum-Zamek w Łańcucie].

Piotrowski Józef, Zamek w Łańcucie, Lwów 1933.

Opracowanie:

Teresa Bagińska-Żurawska https://orcid.org/0000-0002-9243-3967

The Library Stairwell

Historical names: none

Other names: the stairwell next to the Library

Time of construction: around 1903, during the rebuilding of the library wing

Architects: Amand Louis Bauqué, Albert Pio

Artists: N.N.

Description:

The staircase adjoins the Library from the north and has a separate exit door in the western wall. It was added to the 1790s library wing at the time of its reconstruction in 1903 designed by Amand Louis Bauqué and Albert Pio. A new apartment was arranged on the elevated ground floor for Alfred and Jerzy, the teenage sons of Roman and Elżbieta Potocki: “In 1903 […] we raised the roof over the Library, and on the ground floor in an ample space […] we built an apartment for the sons and their tutor.”

The stairs have allowed for independent passage to the Library and the former apartment of the young Potockis. The room, laid out on a rectangular plan, is slightly lower and narrower than the older annexe building. The interior walls are painted in an imitation of a stylised stone rustication with keystones above the door. Straight flight wooden stairs with a baluster railing, with a space between the flights, called “dusza” in Polish (the shaft or the well), in four flights lead from the entrance door to the elevated ground floor and continue to the first floor to the Library.

From the north, the extension of the staircase is closed by a blind outer wall, about which Elżbieta Potocka wrote: “There was a project to add a chapel there, modelled on the Church of St Stanislaus on Via Quatro Fon vis-a-vis the Quirinal in Rome, which would have finished this wing, but this project never came to completion, and therefore the abrupt ending of this last wall lasts to this day.”

Elżbieta née Radziwiłł meant the designed by Gian Lorenzo Bernini Church of Saint Andrew on the Quirinal (on Via del Quirinale, close to the intersection with Via delle Quattro Fontane), with the Chapel of St Stanislaus Kostka who died in the nearby Jesuit novitiate. This church should not be confused with Santo Stanislao dei Polacchi, sited on via delle Botteghe Oscure, on the west side of Piazza Venezia.

Basic bibliography:

  • Kossakowska-Szanajca Zofia, Majewska-Maszkowska Bożenna, Zamek w Łańcucie, Warsaw 1964

  • Omilanowska Małgorzata, Jakub Sito, Łańcut i okolice [in:] Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, Institute of Art of the Polish Academy of Sciences, Warsaw 1994

  • Potocka Elżbieta, Łańcut – memoirs from 1885 to 1915 [Diary, typescript in the collection of the Castle Museum in Łańcut]

  • Piotrowski Józef, Zamek w Łańcucie, Lviv 1933

Elaboration:

Teresa Bagińska-Żurawska https://orcid.org/0000-0002-9243-3967

wwwmuzeach
Skip to content